Tejate – meksykański napój energetyczny z kakao
Do upałów jeszcze daleko, ale taka oto ciekawostka, jak mieszkańcy Ameryki Łacińskiej radzą sobie z upałami. Tejate to napój, który oprócz ochładzania organizmu, dodaje również energii. Tejate jest bardzo podobne w składzie do innego napoju, w którym łączy się kakao z kukurydzą – champurrado.
Tejate jest popularne w stanie Oaxaca w Meksyku. W czasach przedkolumbijskich spożywany był w celach rytualnych. Główne składniki to woda, mąka kukurydziana, uprażone ziarna kakao, z dodatkiem suszonego kwiatu drzewa Quararibea funebris, zwanego flor de cacao, czyli różą kakaową, oraz uprażone i zmielone nasiona owocu mamey. Róża kakaowa kwitnie przez cały rok i rośnie w San Andrés Huayapan, dlatego gmina ta uważana jest za krainę tejate, gdzie wiele rodzin żyje ze sprzedaży tego napoju. Napój serwuje się zimny, często dosładzany. Na poniższym wideo zobaczysz, jak przygotowuje się go w Meksyku.
Tejate to napój, który pierwotnie miał wielką wartość ceremonialną, gdyż pijano go tylko wtedy, gdy zaczynało się sadzenie lub zbiór kukurydzy. Jego nazwa w języku Zapoteków to cu’hub, ale obecnie jest lepiej znana jako tejate, co oznacza „mączną wodę”.
Przepis na przygotowanie tejate przekazują sobie z pokolenia na pokolenie głównie kobiety, zwane tejateras. Konsumpcja tejate stała się bardzo popularna zarówno na obszarach wiejskich, jak i miejskich kraju, a nawet w Stanach Zjednoczonych w wyniku migracji. Pomimo dużej dostępności napojów bezalkoholowych i innych napojów słodzonych, to spożywanie tejate przetrwało do dzisiejszych czasów.

Tejate jest doskonałym źródłem energii, wapnia, magnezu, potasu, żelaza i cynku. Dzięki zawartości kukurydzy, dostarcza organizmowi również białka i błonnika w ilości porównywalnej do tortilli! 🙂 Doskonale nawadnia. Tejate było spożywane jako napój orzeźwiający podczas długich dni intensywnej pracy, szczególnie w gorących miesiącach. Ponadto tejate jest napojem o niskim indeksie glikemicznym, czyli utrzymuje dobrą odpowiedź wchłaniania glukozy, dzięki czemu nie pozostaje ona długo w krwioobiegu.
Pierwotnie tejate było spożywane niesłodzone; dopiero 50 lat temu zaczęto dodawać do niego cukier.
W oryginalnym przepisie ziarna kukurydzy gotuje się z drzewnym popiołem. Ugotowane ziarna kukurydzy mieli się na kamieniu, aż do konsystencji ciasta wraz z uprażonymi i rozdrobnionymi pestkami mamey. Przepłukane ziarna kakao praży się na patelni, aż zaczną wydzielać czekoladowy zapach. Następnie obłuszczone z łuski również mieli się je na kamieniu, a potem dodaje do ciasta kukurydzianego wraz z kwiatami. Ciasto ugniata się ręką dodając stopniowo wodę, póki nie powstanie charakterystyczna dla tego napoju piana, a sam napój przybierze postać gęstej śmietany.
_________________________________
Bibliografia:
-
- Środowisko turystyczne. Tejate, najpopularniejszy napój przedhiszpański w Oaxaca. Dostępne pod adresem: https://www.entornoturistico.com/tejate-la-bebida-mas-popular-de-oaxaca/
- González-Amaro R. i in. Wyścigi kukurydzy na funkcjonalną i odżywczą jakość tejate: Napój kukurydziano-kakaowy. LWT Nauka o żywności i technologia 2015; 63(2): 1008-1015.
- Kuchnia Larousse’a. tejate. Dostępne pod adresem: https://laroussecocina.mx/palabra/tejate/
- Nieznany Meksyk. Tejate, napój bogów na bazie kukurydzy i kakao. 13 września 2019 r. Dostępne pod adresem: https://www.mexicodesconocido.com.mx/tejate-bebida-de-dioses-base-de-maiz-y-cacao.html
- Międzynarodowe Radio Meksyk. Smaki i wiedza… El Tejate, napój z Oaxaca. Dostępne pod adresem: https://www.imer.mx/rmi/de-saberes-y-saboresel-tejate-bebida-oaxaquena/
- Soleri D i in. Globalizacja żywności i lokalna różnorodność. Bieżąca antropologia 2008; 49 ust. 2.
- Sotelo A et. do. Skład chemiczny i odżywczy Tejate, tradycyjnego napoju kukurydzianego i kakaowego z centralnych dolin Oaxaca w Meksyku. Pokarmy roślinne w żywieniu człowieka 2012; 67: 148-155.
- https://elpoderdelconsumidor.org/2020/05/el-poder-de-el-tejate/