Któremu z bogów zawdzięczamy kakao?

Kakao w tradycji Mezoameryki zajmowało znaczące miejsce. Z jakimi bóstwami kojarzono napój kakaowy?

W tradycji Mezoameryki istniała bogini czekolady zwana Xochiquetzal, co oznacza “kwiat piękna”. Xochiquetzal była także boginią miłości, płodności i piękna, a także patronką tkactwa, pieśni i tańca. Mimo że nie była bezpośrednio związana z kakaowcem, to w ikonografii mezoamerykańskiej często była też przedstawiana z miseczką czekolady lub z kakaowym owocem. Wyobrażano sobie ją jako młodą kobietę o pięknej twarzy, ozdobionej kwiatami i piórami. Często miała też skrzydła kolibra, co symbolizowało jej ruchliwość i lekkość.

czekolada, bogini, Xochiquetzal, gorąca czekolada
Xochiquetzal – rysunek z Kodeksu Borgia
kakao ceremonialne, Xochiquetzal
Xochiquetzal – rysunek z Kodeksu Rios, XVI w.

W tradycji mezoamerykańskiej kult boga kakao był bardzo ważny, a czekolada była uważana za napój bogów, który był spożywany podczas ceremonii religijnych i ofiarowywany bogom.

Kult Quetzalcoatla w Mezoameryce był blisko związany z kultem kakaowca i czekolady. Według mitów mezoamerykańskich, Quetzalcoatl miał przynieść ludziom czekoladę z krainy Xibalba – krainy zmarłych, gdzie napój ten był uważany za napój bóstw. Quetzalcoatl nauczył ludzi, jak przygotowywać napój z kakao. Mimo że nie był on bezpośrednio związany z kakaowcem, to często był przedstawiany jako pijący czekoladę.

Quetzalcoatl był uważany także za bóstwo wiedzy, kultury, handlu, wiatru i deszczu. Był też bóstwem twórczym, odpowiedzialnym za stworzenie ludzi i wprowadzenie sztuki, rzemiosła i nauki w świat mezoamerykański.

W Mezoameryce kakao było traktowane jako luksusowy produkt i zwykli ludzie mieli ograniczony do niego dostęp. Spożycie kakao było zarezerwowane głównie dla osób uprzywilejowanych, takich jak królowie, kapłani, wojownicy i szlachta, którzy mieli większe zasoby i mogli sobie pozwolić na zakup drogiego kakao.

Jednak zwykli ludzie mieli okazję pić kakao podczas specjalnych ceremonii religijnych lub świątynnych, podczas których składali ofiary dla bogów. W ramach tych ofiar często przygotowywano napoje z kakao, które były spożywane podczas obrzędów religijnych.

Warto jednak zauważyć, że w różnych kulturach Mezoameryki istniały różne zwyczaje dotyczące spożywania kakao, a nie wszędzie panowały takie restrykcje. Na przykład w kulturze Majów kakao było spożywane jako napój codziennie i było powszechnie dostępne dla zwykłych ludzi.

kakao ceremonialne, mitologia Mezoameryki
Xochiquetzal i Quetzalcoatl – rysunek z Kodeksu Nuttall