W Peru nigdy nie było Criollo!
Czy wiesz, że w Peru nigdy nie było Criollo? Okazuje się, że słowo “criollo” w języku hiszpańskim oznacza po prostu “rodzimy”. Stąd wynika wiele nieporozumień związanych z tym rodzajem kakao.
Błędnie się również uważa, że są tylko trzy rodzaje kakao: Criollo, Forastero i Trinitario.
Ziarna Criollo są najwyższej jakości, ale drzewa są podatne na choroby (2). Forastero z natury ma bardziej zróżnicowane podłoże genetyczne i odnosi się do wszystkich innych rodzajów kakao (3). Trinitario natomiast powstało w wyniku naturalnej hybrydyzacji Forastero i Criollo; łączy w sobie cechy Criollo z odpornością na choroby Forastero (2). Trinitario obejmuje zmienną grupę kakao. Molekularna charakterystyka kiełków kakaowca wyróżnia 11 klastrów genetycznych: Criollo, Maran ̃on, Curaray, Iquitos, Nanay, Contamana, Amelonado (który okazał się być genotypem rodzicielskim dla starej grupy Trinitario) (4), Purus, Guiana, Nacional (4) i Nacional Boliviano (5) . Dlatego kakao Forastero składa się z 10 aktualnych klastrów genowych.
Źródła (na podstawie: “The History of Cacao and Its Diseases in the Americas” Jorge R. Dıaz-Valderrama, Santos T. Leiva-Espinoza, and M. Catherine Aime):
- Original Beans i Arevalo-Gardini, E., Meinhardt, L. W., Zun ̃iga, L. C., Arevalo-Gardni, J., Motilal, L., and Zhang, D. 2019. Genetic identity and origin of “Piura Porcelana”—a fine-flavored traditional variety of cacao (Theoborma cacao) from the Peruvian Amazon. Tree Genet. Genomes 15:11.
- Cuatrecasas, J. 1964. Cacao and its allies: A taxonomic revision of the genus Theobroma. Contrib. U.S. Natl. Herb. 35:379-614.
- Cheesman, E. E. 1944. Notes on the nomenclature, classification and possible relationships of cacao populations. Trop. Agric. 21:144-159.
- Motamayor, J. C., Lachenaud, P., da Silva e Mota, J. W., Loor, R., Kuhn, D. N., Brown, J. S., and Schell, R. J. 2008. Geographic and genetic population differentiation of the Amazonian chocolate tree (Theobroma cacao L.). PLoS One 3:e3311.
- Zhang, D., and Motilal, L. A. 2016. Origin, dispersal, and current global distribution of cacao genetic diversity. Pages 3-32 in Cacao Diseases: A History of Old Enemies and New Encounters. B. A. Bailey and L. W.
Meinhardt, eds. Springer. - Garcıa Carrion, L. F. 2010. Catalogo de Cultivares de Cacao del Peru, 1st ed. Ministerio de Agricultura y Riego, Lima, Peru.
Mapka ukazująca występowanie rodzajów kakao.